Όταν το άτομο είναι πολύ «ανεβασμένο» τότε λέμε ότι εκδηλώνει επεισόδιο μανίας ή υπομανίας, ενώ όταν είναι «πεσμένο» περνά επεισόδιο κατάθλιψης.
Η διπολική διαταραχή διακρίνεται σε τέσσερις τύπους:
1. Διπολική διαταραχή τύπου Ι (Bipolar I Disorder): Επεισόδια μανίας που διαρκούν τουλάχιστον επτά ημέρες ή σοβαρά επεισόδια μανίας που απαιτούν άμεση νοσηλεία. Παρατηρούνται επίσης και επεισόδια κατάθλιψης, τα οποία διαρκούν συνήθως δύο εβδομάδες ή και περισσότερο. Στη διπολική διαταραχή τύπου Ι εκδηλώνονται επίσης μεικτά επεισόδια, στα οποία συνυπάρχουν τα συμπτώματα της μανίας και τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
2. Διπολική διαταραχή τύπου ΙΙ (Bipolar II Disorder): Συνδυασμός επεισοδίων κατάθλιψης και ήπιας μανίας (υπομανία), χωρίς να παρατηρούνται έντονες εξάρσεις μανίας.
3. Κυκλοθυμία ή κυκλοθυμική διαταραχή: Εξαιρετικά ήπια μορφή διπολικής διαταραχής. Τα άτομα με κυκλοθυμία εκδηλώνουν επεισόδια υπομανίας και ήπια επεισόδια κατάθλιψης για δύο χρόνια τουλάχιστον (1 χρόνο σε παιδιά και εφήβους). Ωστόσο, τα συμπτώματα δεν εμπίπτουν στους ορισμούς της διπολικής διαταραχής τύπου Ι ή ΙΙ.
4. Διπολική διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (BP-NOS): Εκδηλώνονται τα τυπικά συμπτώματα της διπολικής διαταραχής, χωρίς όμως να μπορεί να προκύψει διάγνωση για κανέναν από τους παραπάνω τρεις τύπους.
Μια σοβαρή μορφή της διαταραχής είναι η λεγόμενη Διπολική Διαταραχή Ταχείας Εναλλαγής (Rapid-cycling Bipolar Disorder). Στην περίπτωση αυτή, παρατηρούνται τέσσερα ή και περισσότερα επεισόδια κατάθλιψης, μανίας, υπομανίας ή μεικτά επεισόδια σε διάστημα ενός έτους.
Σημάδια και συμπτώματα
Τα άτομα με διπολική διαταραχή βιώνουν περιόδους πολύ έντονης συναισθηματικής έξαρσης με μεταβολές στις συνήθειες του ύπνου και στα επίπεδα ενέργειας, καθώς και ασυνήθιστες συμπεριφορές.
Σε ένα επεισόδιο μανίας, το άτομο μπορεί:
– Να νιώθει πολύ «ανεβασμένο», χαρούμενο
– Να έχει πολλή ενέργεια
– Να είναι πολύ δραστήριο
– Να νιώθει «στην τσίτα»
– Να δυσκολεύεται να κοιμηθεί
– Να μιλά γρήγορα και για πολλά θέματα ταυτόχρονα
– Να είναι νευρικό και ευερέθιστο
– Να νιώθει ότι οι σκέψεις του «τρέχουν»
– Να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα
– Να συμπεριφέρεται ριψοκίνδυνα, για παράδειγμα να παίζει τυχερά παιχνίδια.
Σε ένα επεισόδιο κατάθλιψης, το άτομο μπορεί:
– Να νιώθει πολύ λυπημένο και κακοδιάθετο
– Να έχει πολύ χαμηλά επίπεδα ενέργειας
– Να μην είναι καθόλου δραστήριο
– Να δυσκολεύεται να κοιμηθεί
– Να νιώθει ότι δεν απολαμβάνει τίποτα
– Να ταλαιπωρείται συνεχώς από ανησυχίες
– Να δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί
– Να ξεχνάει
– Να τρώει πάρα πολύ ή πολύ λίγο
– Να σκέφτεται τον θάνατο ή την αυτοκτονία
– Να εκδηλώνει συμπτώματα ψύχωσης (παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις)
Τα ακριβή αίτια της διπολικής διαταραχής παραμένουν εν πολλοίς άγνωστα. Ως παράγοντες κινδύνου αναγνωρίζονται η δομή και λειτουργία του εγκεφάλου, η κληρονομικότητα (γονίδια) και το οικογενειακό ιστορικό.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής περιλαμβάνει συνήθως έναν συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Άλλες επιλογές που μπορεί να λειτουργήσουν συμπληρωματικά για την αντιμετώπιση της διαταραχής είναι η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ηλεκτροσόκ) και τα φάρμακα για την αϋπνία.
