Πλειάδα τροφίμων -και κυρίως τα επεξεργασμένα και συσκευασμένα προϊόντα- που βρίσκονται καθημερινά στα ράφια των εμπορικών καταστημάτων, περιέχουν πρόσθετες ουσίες, οι οποίες έχουν εισαχθεί στις διάφορες τροφές, στοχεύοντας στην ενίσχυση της θρεπτικής τους αξίας, της ασφάλειάς τους, αλλά και της εμφάνισης/ γεύσης /οσμής τους.

Μία κατηγορία πρόσθετων ουσιών είναι οι γαλακτωματοποιητές που προέρχονται από βρώσιμα έλαια και οργανικά οξέα. Κατά κανόνα είναι μόρια με δύο μέρη (ένα υδρόφιλο και ένα υδρόφοβο) που χρησιμοποιούνται για την ανάμιξη διαφορετικών υλικών, προκειμένου να σχηματιστεί ένα ομοιογενές μείγμα. Μεταξύ άλλων, οι γαλακτωματοποιητές χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ψωμιού, μαργαρίνης, σοκολάτας, παγωτού και παρασκευασμάτων κρέατος (π.χ. λουκάνικα).

Με δεδομένη την ευρεία χρήση τους, λοιπόν, προκαλεί προβληματισμό η δημοσίευση μία νέας επιστημονικής μελέτης στο περιοδικό «Cancer Research», σύμφωνα με την οποία συγκεκριμένοι γαλακτωματοποιητές είναι δυνατόν να μεταβάλλουν τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου, με συνέπεια να προκληθεί φλεγμονή που να ευνοεί την ανάπτυξη καρκίνου στο παχύ έντερο.

Σύμφωνα με τη μεθοδολογία της εν λόγω έρευνας, οι επιστήμονες τάισαν ποντίκια με δύο κοινούς γαλακτωματοποιητές (καρβοξυμεθυλοκυτταρίνη και πολυσορβικό-80), με βάση τις ποσότητες που οι ουσίες αυτές περιέχονται στα επεξεργασμένα τρόφιμα. Η παρέμβαση αυτή μετέβαλε τη σύνθεση των εντερικών μικροοργανισμών των πειραματόζωων, καθιστώντας πιο πιθανή την ανάπτυξη φλεγμονής, η οποία με τη σειρά της δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για εκδήλωση καρκίνου στο παχύ έντερο.

Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τα μέσα του 20ου αιώνα, έχει αυξηθεί ο ρυθμός εκδήλωσης κρουσμάτων καρκίνου του εντέρου, με συνέπεια σήμερα να αποτελεί την τέταρτη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως (700.000 θάνατοι σε ετήσια βάση).

Σημειώνεται, επίσης, πως σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι γαλακτωματοποιητές που χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή στην παραγωγή τροφίμων είναι, είτε  ουσίες απομονωμένες από φυσικά προϊόντα είτε συνθετικές χημικές ουσίες που έχουν παρεμφερή δομή με τα φυσικά προϊόντα. Όπως όλα τα πρόσθετα, οι γαλακτωματοποιητές υπόκεινται σε αυστηρότατους κανονισμούς της Ε.Ε. που διέπουν την αξιολόγηση της ασφάλειας, την έγκριση, τη χρήση και τη διατροφική επισήμανσή τους. Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, όλοι οι πρόσθετοι γαλακτωματοποιητές, καθώς και όλα τα πρόσθετα τροφίμων, δηλώνονται στη συσκευασία των τροφίμων, είτε με το όνομά τους είτε με τον αριθμό Ε που τους αντιστοιχεί.

Δείτε ΕΔΩ τις βασικές πληροφορίες της έρευνας (abstract).

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, EUFIC