Μήπως με το που μπήκε ο Μάρτιος το παιδί παρουσιάζει έντονη φαγούρα στη μύτη ή στα μάτια; Μήπως βήχει και φτερνίζεται ακόμα και με μια σύντομη βόλτα στο κοντινό πάρκο ή στην εξοχή; Το πιθανότερο είναι να πρόκειται για αλλεργικές αντιδράσεις στη γύρη των φυτών, οι οποίες όμως αντιμετωπίζονται.
Ο αριθμός των παιδιών που πάσχουν από αλλεργίες του αναπνευστικού συστήματος όλο και αυξάνεται στις χώρες της Μεσογείου (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα), όπως και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές. Το φαινόμενο αυτό – λένε οι ειδικοί – σχετίζεται άμεσα με αλλεργιογόνους παράγοντες, κοινούς στις μεσογειακές χώρες (π.χ. η γύρη της ελξίνης ή παριετάριας, ελιάς κ.ά.), αλλά και με μύκητες που ευνοούνται από τις μεσογειακές κλιματικές συνθήκες (υγρασία και ζέστη). Οσον αφορά τη χώρα μας, οι περιπτώσεις αλλεργικής ρινίτιδας αυξάνονται κάθε άνοιξη σε ποσοστό που ξεπερνά το 15%, ενώ ένα στα δέκα παιδιά υποφέρει από αλλεργικό άσθμα, σύμφωνα με τις στατιστικές. Σημειώνεται ότι η αλλεργική ρινίτιδα εκδηλώνεται με επαναλαμβανόμενα φτερνίσματα, φαγούρα στα μάτια, στον ουρανίσκο, στον ρινοφάρυγγα ή στα αφτιά και με έκκριση υγρού (που μοιάζει με νερό).
Γιατί ο υπ’ αριθμόν 1 ένοχος είναι η γύρη;
H γύρη μπορεί να δημιουργήσει τις πιο έντονες αλλεργικές αντιδράσεις ακόμα και από μεγάλη απόσταση. Αυτός λοιπόν είναι ο λόγος που τους ανοιξιάτικους μήνες βρίσκονται σε έξαρση οι αλλεργίες του αναπνευστικού συστήματος. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η κυρία Καλλιόπη Κόντου-Φίλη, αλλεργιολόγος, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας, «η γύρη των αλλεργιογόνων δένδρων και φυτών είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη μόνο κατά τους μήνες της μεγάλης ανθοφορίας τους (Μάρτιος, Απρίλιος, Μάιος). Τις άλλες εποχές, με εξαίρεση το τέλος φθινοπώρου και χειμώνα – που αρχίζουν να ανθίζουν δένδρα και θάμνοι της οικογένειας των κυπαρισσίδων – έχουν μικρή αλλεργιογόνο δράση. Οι καιρικές συνθήκες παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην επιδείνωση μιας αλλεργικής κατάστασης, αφού ο καιρός επηρεάζει τη συγκέντρωση των γυρεοκόκκων στην ατμόσφαιρα. Ετσι ο ξηρός και ζεστός αέρας ευνοεί τη διασπορά της γύρης, ενώ αντίθετα η βροχή την περιορίζει γιατί την παρασύρει προς τη γη. Τα τελευταία χρόνια εκτιμάται ότι οι ρύποι της ατμόσφαιρας αλληλεπιδρούν στους γυρεοκόκκους, επαυξάνοντας την αλλεργιογόνο δράση τους, άρα και τις αναπνευστικές αλλεργίες, για τις οποίες ενοχοποιούνται επίσης όλα τα σιτηρά και τα αγριόχορτα, αλλά και τα ακάρεα της σκόνης του σπιτιού, οι τρίχες των κατοικιδίων και τα σπόρια των μυκήτων (μούχλα)». Δείτε λοιπόν τι μέτρα πρέπει να πάρετε για να προστατέψετε το αλλεργικό παιδί από όλα αυτά.
Λάβετε τα μέτρα σας Τι να κάνετε με τη γύρη
Είναι σχεδόν αδύνατο το παιδί με αλλεργικό άσθμα ή ρινίτιδα να αποφύγει τελείως τη γύρη. Μπορείτε όμως να μειώσετε τη δράση της κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας:
- Κλείνετε τα παράθυρα του αυτοκινήτου.
- Αποφεύγετε τις άσκοπες βόλτες με το παιδί στην εξοχή και κυρίως κοντά σε αλλεργιογόνα δένδρα και φυτά, ιδιαίτερα την ελιά, που ευθύνεται για τις πιο έντονες αλλεργικές αντιδράσεις, την εποχή της ανθοφορίας της (δηλαδή από τέλη Απριλίου έως τέλη Μαΐου περίπου).
- Προτιμάτε τις βόλτες σε παραθαλάσσιες περιοχές που χαρακτηρίζονται από μικρότερη ποσότητα γύρης.
- Να αερίζετε τα δωμάτια του σπιτιού σας νωρίς το πρωί (έως τις 9 π.μ.), αφού η απελευθέρωση γυρεοκόκκων αρχίζει μετά τη θέρμανση της ατμόσφαιρας, και μετά κλείνετε τα τζάμια, ιδιαίτερα των υπνοδωματίων και του σαλονιού. Φυσικά αυτό ισχύει για την εποχή της ανθοφορίας των φυτών στα οποία είναι αλλεργικό το παιδί σας.
- Αν μένετε σε εξοχική περιοχή, φροντίστε όταν επιστρέφετε στο σπίτι να αλλάζετε αμέσως τα εξωτερικά ρούχα και παπούτσια.
- Κάντε μπάνιο το παιδί (χρησιμοποιώντας ήπια αφρόλουτρα) μετά τη βόλτα και το παιχνίδι στην ύπαιθρο.
Μέσα στο σπίτι
Το καλύτερο μέτρο προστασίας είναι η καθαριότητα και ο καλός αερισμός του σπιτιού, ειδικά του παιδικού δωματίου.
- * Διατηρήστε την ατμόσφαιρα δροσερή και ξηρή (η υπερβολική ζέστη αποξηραίνει τους βλεννογόνους και ευνοεί τη ρινίτιδα και το άσθμα).
- Καταργήστε στο πάτωμα τα χονδρά χαλιά και τις φλοκάτες, στα παράθυρα τις βαριές κουρτίνες και περιορίστε τα διακοσμητικά αντικείμενα.
- Αντικαταστήστε στο υπνοδωμάτιο του παιδιού τα μάλλινα σκεπάσματα και τα πουπουλένια παπλώματα και μαξιλάρια με άλλα υποαλλεργικά κατασκευασμένα από συνθετικό υλικό.
- Αερίζετε καθημερινά τα σεντόνια και τα σκεπάσματά του και μη στρώνετε το κρεβάτι του αμέσως μετά το πρωινό ξύπνημα.
- Αποφεύγετε τη χρήση χνουδωτών ή γενικά πάνινων παιχνιδιών. Αλλιώς φροντίστε να πλένονται σε καυτό νερό μαζί με τα σεντόνια ή να μπαίνουν στην κατάψυξη (για 3 μέρες) μία φορά την εβδομάδα.
Να θυμάστε ακόμα: Οι γονείς παιδιών με αλλεργίες και άσθμα δεν πρέπει να καπνίζουν στο σπίτι. Το κάπνισμα, είτε ενεργητικό είτε παθητικό, είναι ένας παράγοντας που ενισχύει τα αλλεργιογόνα και χειροτερεύει τα συμπτώματα. Επιπλέον, ο καπνός του τσιγάρου καταστρέφει τα τριχίδια που βρίσκονται στη μύτη και τους κροσσούς στην τραχεία και τους βρόγχους του παιδιού, με αποτέλεσμα να το κάνει επιρρεπές στην αναπνευστική αλλεργία (αλλεργική ρινίτιδα και άσθμα).
Απομακρύνετε ακάρεα και μύκητες
Οπως προκύπτει από τις έρευνες, ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των παιδιών παρουσιάζει αλλεργίες στα ακάρεα της σκόνης, τα οποία ευθύνονται για το αλλεργικό άσθμα και τη ρινίτιδα (όχι μόνο την εποχική). Τα ακάρεα είναι αόρατα στο γυμνό μάτι, τρέφονται με νεκρά κύτταρα της ανθρώπινης επιδερμίδας και ζουν κυρίως στα στρώματα, στα μαξιλάρια και στα ασκεπάσματα των κρεβατιών, αλλά και σε χαλιά, κουρτίνες και έπιπλα με υφασμάτινη κάλυψη. Επίσης τις αναπνευστικές αλλεργίες μπορούν να επιδεινώσουν οι διάφοροι μύκητες, οι οποίοι συνήθως βρίσκονται σε χώρους με σχετική υγρασία (μέσα και έξω από το σπίτι), όπως στα υγρά ντουλάπια, στο μπάνιο, στις αποθήκες, καθώς και στα σαπισμένα φύλλα του κήπου. Λάβετε λοιπόν τα μέτρα σας και για αυτούς τους χώρους ώστε να μην επηρεάζεται το περιβάλλον του παιδιού. Για να μειώσετε την υγρασία στους χώρους όπου συγκεντρώνονται αρκετοί υδρατμοί (μπάνιο, κουζίνα) χρησιμοποιήστε έναν αφυγραντήρα (διατίθεται στο εμπόριο). Επίσης ο καλός αερισμός του σπιτιού είναι και το καλύτερο ακαρεοκτόνο για τις οικογένειες που έχουν παιδιά με αναπνευστική αλλεργία στα ακάρεα της οικιακής σκόνης.
Η αγωγή που θα συστήσει ο αλλεργιολόγος
Η κλασική ανοιξιάτικη αλλεργία που εκδηλώνεται με συνεχή φτερνίσματα – κυρίως το πρωί –, καταρροή, μπουκωμένη μύτη και μπορεί να συνοδεύεται από δάκρυα και φαγούρα στα μάτια συνήθως αντιμετωπίζεται με αντιισταμινικά φάρμακα και με κορτιζονούχα ρινικά σπρέι, στις δόσεις που θα καθορίσει ο γιατρός σας. Είναι επίσης σημαντικό η μύτη του παιδιού να καθαρίζεται συχνά με φυσιολογικό ορό, ο οποίος θα μαλακώσει τα εκκρίματα έτσι ώστε να βγουν προς τα έξω. Για τη ρινίτιδα και το άσθμα συνιστάται και η ανοσοθεραπεία με εμβόλια, που πρέπει να εφαρμοστεί για τουλάχιστον 3-5 χρόνια. Και βέβαια – όπως τονίζουν οι ειδικοί –, ανεξαρτήτως φαρμακευτικής αγωγής, τα αλλεργικά παιδιά και γενικά όλοι οι αλλεργικοί οφείλουν να αποφεύγουν τα αλλεργιογόνα, δηλαδή τις ουσίες που τους προκαλούν την αλλεργική αντίδραση.
Τι πρέπει ακόμη να γνωρίζετε:
- Το κολύμπι στη θάλασσα είναι το πλέον κατάλληλο άθλημα που βοηθά τόσο στην ελάττωση των κρίσεων (όταν η αλλεργία συνυπάρχει και με άσθμα) όσο και στη βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας. Η κολύμβηση στην πισίνα είναι μια επίσης καλή λύση, χρειάζεται όμως προσοχή στο χλώριο, το οποίο βρίσκεται σε σημαντική ποσότητα σε ορισμένες πισίνες. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις επιτρέπεται και το τένις. Αντίθετα, η ιππασία δεν συνιστάται στα αλλεργικά άτομα λόγω του κινδύνου να ευαισθητοποιηθούν και στο τρίχωμα του αλόγου. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και για τα αθλήματα που απαιτούν παρατεταμένη προσπάθεια (κυρίως στα παιδιά με υποθεραπευόμενο αλλεργικό άσθμα).
- Τα κατοικίδια επηρεάζουν ένα ποσοστό έως 30% των ατόμων με αλλεργική προδιάθεση. Τα αλλεργιογόνα τους εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στο σάλιο τους, που όταν ξεραίνεται διαχέεται στο περιβάλλον (κυρίως της γάτας που γλείφεται συνεχώς). Οι τρίχες είναι απλώς οι φορείς τους. Το καλύτερο μέτρο προστασίας, λοιπόν, στην περίπτωση που συγκατοικείτε με έναν τετράποδο φίλο είναι να μην τον αφήνετε να μπαίνει στο υπνοδωμάτιο του παιδιού. Και φυσικά οι κανόνες υγιεινής που ακολουθείτε για όλη την οικογένεια επιβάλλονται και για το κατοικίδιό σας.
