Η λακινιμόδη είναι ένας υπό δοκιμή ανοσοτροποποιητικός παράγοντας, χορηγούμενος από του στόματος, ο οποίος δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα με ένα νέο μηχανισμό δράσης και αναπτύσσεται για τη θεραπεία της υποτροπιάζουσας-διαλείπουσας πολλαπλής σκλήρυνσης.
Το παγκόσμιο πρόγραμμα κλινικής ανάπτυξης Φάσης III, που αξιολογεί την από του στόματος λήψη λακινιμόδης σε ασθενείς με ΣΚΠ, περιλαμβάνει δύο βασικές μελέτες, την ALLEGRO και τη BRAVO. Στην τρίτη μελέτη φάσης III της λακινιμόδης, την CONCERTO, θα αξιολογηθεί η χορήγηση δύο δόσεων του υπό δοκιμή φαρμάκου (0,6 mg και 1,2 mg) σε περίπου 1.800 ασθενείς για διάστημα έως και 24 μηνών. Το πρωταρχικό καταληκτικό σημείο θα είναι η επιβεβαιωμένη εξέλιξη της αναπηρίας, σύμφωνα με την Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS).
Εκτός από τις κλινικές μελέτες που αφορούν τη ΣΚΠ, η λακινιμόδη βρίσκεται επί του παρόντος σε Φάση ΙΙ ανάπτυξης για την αντιμετώπιση της νόσου του Crohn και της νεφρίτιδας του ερυθηματώδους λύκου. Σχεδιάζονται επιπλέον μελέτες για τον καθορισμό της αποτελεσματικότητας της λακινιμόδης στην αντιμετώπιση ασθενών με νόσο του Huntington και νόσο Alzheimer.
Τα στοιχεία που αφορούν τη λακινιμόδη και τη σκλήρυνση κατά πλάκας παρουσιάστηκαν σε 16 επιστημονικές αναρτημένες ανακοινώσεις και παρουσιάσεις στο 29ο Συνέδριο ECTRIMS (Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Θεραπευτική Αντιμετώπιση και Έρευνα της Σκλήρυνσης κατά πλάκας) στην Κοπεγχάγη της Δανίας (2-5 Οκτωβρίου 2013).
Αποτελέσματα μετανάλυσης υποομάδων από τα συγκεντρωτικά δεδομένα των διπλά τυφλών μελετών, ALLEGRO και BRAVO έδειξαν ότι ορισμένοι ασθενείς εμφάνισαν εξέλιξη της νόσου χωρίς υποτροπή. Ανεξαρτήτως της ομάδας θεραπείας στην οποία ανήκαν και παρά τις υποτροπές που εμφανίστηκαν, 12% των ασθενών παρουσίασαν εξέλιξη της αναπηρίας μετά από δύο χρόνια. Από τους ασθενείς που παρουσίασαν εξέλιξη, περίπου το ένα τρίτο δεν εμφάνισε υποτροπή. Τα αποτελέσματα που αφορούν συγκεκριμένα τη θεραπευτική αγωγή με λακινιμόδη έδειξαν ότι τόσο οι ασθενείς με υποτροπή όσο και οι ελεύθεροι υποτροπών ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με λακινιμόδη, εμφάνισαν μικρότερη εξέλιξη της νόσου από εκείνους που αντιμετωπίστηκαν με εικονικό φάρμακο. Συγκεκριμένα, 19% των ασθενών με υποτροπή στους οποίους είχε χορηγηθεί λακινιμόδη παρουσίασαν εξέλιξη, εν συγκρίσει με 22% εκείνων που τους είχε χορηγηθεί εικονικό φάρμακο. Επιπλέον, 4,8% των ασθενών ελεύθερων υποτροπών που πήραν λακινιμόδη παρουσίασαν εξέλιξη σε σύγκριση με 7,6% εκείνων που πήραν εικονικό φάρμακο. Συνολικά, η λακινιμόδη μείωσε την εξέλιξη της αναπηρίας κατά 26,7% στους ασθενείς με υποτροπή (p=0,058) και 38,9% στους ασθενείς άνευ υποτροπών (p=0,036) εν συγκρίσει με το εικονικό φάρμακο.
Τα ευρήματα τόσο της ALLEGRO όσο και της BRAVO έδειξαν ότι η λακινιμόδη ήταν καλά ανεκτή σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Η γενική συχνότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών, συμπεριλαμβανομένης και της επίπτωσης των λοιμώξεων, ήταν συγκρίσιμη με εκείνη που παρατηρήθηκε στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Οι συχνότερα αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες αφορούσαν πονοκεφάλους, ρινοφαρυγγίτιδα και ραχιαίους πόνους. Η επίπτωση των αυξημένων ηπατικών ενζύμων ήταν υψηλότερη μεταξύ ασθενών που αντιμετωπίστηκαν με λακινιμόδη, αλλά οι εν λόγω αυξήσεις ήταν παροδικές, ασυμπτωματικές και αναστρέψιμες. Δεν αναφέρθηκαν θάνατοι σε ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με λακινιμόδη.
Η ALLEGRO ήταν διετής, πολυεθνική, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή μελέτη με ομάδα ελέγχου εικονικού φαρμάκου, που σχεδιάστηκε για να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα, ασφάλεια και ανοχή της λακινιμόδης σε ασθενείς με ΣΚΠ. Η μελέτη έγινε σε 139 κέντρα 24 χωρών και περιέλαβε 1.106 ασθενείς με ΣΚΠ. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε ομάδες που ελάμβαναν είτε άπαξ ημερησίως από του στόματος δόση 0,6 mg λακινιμόδης είτε αντίστοιχο εικονικό φάρμακο. Το πρωτεύον τελικό σημείο ήταν ο αριθμός επιβεβαιωμένων υποτροπών. Τα δευτερεύοντα τελικά σημεία περιελάμβαναν την επιβεβαιωμένη εξέλιξη της αναπηρίας και τις μεταβολές στις εμφανιζόμενες στην απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI) ενεργές βλάβες.
Στη μελέτη ALLEGRO η θεραπεία με λακινιμόδη έδειξε στατιστικά σημαντική μείωση 23% στην ετήσια συχνότητα υποτροπών (p=0,0024), το πρωτεύον καταληκτικό σημείο, καθώς επίσης, και σημαντική μείωση 36% στον πιθανό κίνδυνο επιβεβαιωμένης εξέλιξης της αναπηρίας, μετρούμενης με τη Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS) (p=0,0122). Η θεραπευτική αγωγή με λακινιμόδη συσχετίστηκε, επίσης, με σημαντική μείωση της απώλειας εγκεφαλικού ιστού, όπως καταγράφηκε ως 33 τοις εκατό μείωση της εξέλιξης της εγκεφαλικής ατροφίας (p<0,0001).
Ογδόντα τοις εκατό των ασθενών στους οποίους χορηγήθηκε λακινιμόδη και 77 τοις εκτατό των ασθενών που έλαβαν εικονικό φάρμακο ολοκλήρωσαν τη διετή μελέτη. Στους ασθενείς που ολοκλήρωσαν τη μελέτη ALLEGRO δόθηκε η ευκαιρία να περιληφθούν σε παράταση ανοιχτής μελέτης, κατά τη διάρκεια της οποίας αντιμετωπίζονται θεραπευτικώς με ημερήσια δόση 0,6 mg λακινιμόδης.
Η BRAVO ήταν διετής, πολυεθνική, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή μελέτη παράλληλων ομάδων και ομάδας ελέγχου με εικονικό φάρμακο. Σχεδιάστηκε για να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα, ασφάλεια και ανοχή της από του στόματος χορηγούμενης λακινιμόδης, άπαξ ημερησίως σε δόση 0,6 mg σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο και για να παρασχεθεί περιγραφική σύγκριση της σχέσης κινδύνου/οφέλους της λακινιμόδης και της ιντερφερόνης βήτα-1α. Το πρωτεύον τελικό σημείο αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα της ημερήσιας δόσης 0,6 mg λακινιμόδης στη μείωση της συχνότητας υποτροπών. Τα δευτερεύοντα τελικά σημεία περιελάμβαναν την επίπτωση επί της συσσώρευσης αναπηρίας και της εγκεφαλικής ατροφίας. Η μελέτη BRAVO ολοκλήρωσε την είσοδο συμμετεχόντων τον Ιούνιο 2009 και συμπεριέλαβε περισσότερους από 1.331 ασθενείς σε 153 κέντρα παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Ρωσίας, του Ισραήλ και της Νοτίου Αφρικής.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μελέτη BRAVO δεν επέτυχε το πρωτεύον τελικό σημείο που αφορούσε τη μείωση της ετήσιας συχνότητας υποτροπών(p=0,075).
health.in.gr
